تا چند سال قبل یکی از معمول ترین کلاهبرداری های اینترنتی این بود که به صورت تقلبی تعداد بازدیدکنندگان یک سایت افزایش می یافت یا حتی فهرست غیرواقعی از بازدید صفحات و مطالب منتشرشده در پایگاه های اینترنتی ارایه می شد. امروزه روش های جدیدتری هم روی کار آمده است و سرقت های هویتی و افزایش محبوبیت در شبکه های اجتماعی هم در همین بخش طبقه بندی می شوند.در حالی که برخی از این فعالیت ها توسط انسان انجام می شود و یک کاربر مخرب یا هکر پشت آن قرار می گیرد،در بسیاری از مواقع این وظیفه به یک ربات هوشمند محول می شود تا با راه اندازی مزرعه لایک های فیس بوک،دسته های بزرگ آن را در قبال هزینه های اندک به گروه های مختلف کاربری واگذار کند.کارشناسان این روش را جدیدترین کلاهبرداری اینترنتی می دانند که طی آن تعداد مخاطبان،دوستان یا لایک ها در صفحات مختلف فیس بوک و دیگر شبکه های اجتماعی به طور غیرواقعی افزایش می یابد.
بررسی ها نشان داده است مزرعه پرورش لایک های تقلبی به دو شکل فعالیت می کند. نوع اول ایجاد صفحات ویژه در شبکه های اجتماعی نظیر فیس بوک، توییتر و Tumbir است که با موضوعاتی شبیه حیوانات خانگی زیبا،کودکان سرطانی یا سربازان ازکار افتاده توجه همگان را جلب می کند. اگر تعداد کافی از کاربران مطالب مربوطه را لایک کنند، ارزش آن صفحه بالا می رود.
زمانی که این لایک ها زیاد شوند صاحب صفحه می تواند آن را به مراکز بازاریابی بفروشد تا این مراکز بتوانند آگهی های تبلیغاتی خود را روی این صفحات پرمخاطب به انتشار برسانند. البته آگهی های منتشرشده در این صفحات، از قرص های لاغری گرفته تا گوشی های 25 دلاری همه غیرواقعی هستند و معمولا کاربران اینترنتی پس از خرید در آنها راه به جایی نمی برند. اما همه صاحبان صفحات اجتماعی نمی خواهند صفحات خود را به هرزنامه پراکنان بفروشند. برخی افراد قصد دارند که با افزایش تعداد مخاطبان و مشترکان خود جلب توجه کنند و بر شهرت خود بیفزایند.
لایک های فیس بوک سیگنالی می فرستد که براساس آن می تواند گفت یک محصول،کافی شاپ،رستوران، برند یا گروه موسیقی ارزش و محبوبیت زیادی نزد مردم دارد و به همین دلیل دیگران را ناخودآگاه ترغیب می کند تا سراغ آن بروند.لایک می تواند برای هر شخص یا محصولی ارزش آفرینی کند و این نظر را برای دیگران نمایان کند که می توانند هوادار آن شوند، اما همه ماجرا به این جا ختم نمی شود.
این روزها مراکز مختلفی فعالیت می کنند که بi شما لایک می فروشند تا به آسانی بتوانید محبوبیت خود را در شبکه اجتماعی افزایش دهید. سیستم Real Fans Generator به ازای هزار لایک در فیس بوک،پنج هزار دنبال کننده در توییتر یا 200 مشترک در Google plus از شما 50 دلار دریافت می کند و می تواند بسته به نوع فعالیت شما در شبکه های اجتماعی،محبوبیت تان را در بازار زمانی مشخص افزایش دهد. البته به نظر می رسد شبکه های اجتماعی بزرگ به صورت مستقیم این فعالیت ها را دنبال نمی کنند. اما به هر حال شرایط به گونه ای پیش می رود که در آینده نه چندان دور نمی توان لایک واقعی و غیرواقعی را تشخیص داد.
به منظور مشخص شدن این وضعیت «امیلیانو دی کریستوفر» استاد علوم رایانه در دانشگاه لندن به همراه گروهش هشت صفحه اختصاصی در شبکه اجتماعی فیس بوک که مخاطبان زیادی دارند را به همراه چهار سایت اینترنتی در دوره زمانی دو هفته مورد مطالعه قرار دادند که البته هر مطلب در این صفحات بیش از 1000 لایک را دریافت می کرد.
برای مقایسه دقیق تر، این گروه تحقیقاتی پنج صفحه فیس بوکی را که در آن آگهی های تبلیغاتی منتشر می شد در آمریکا، مصر، فرانسه، هند و دیگر نقاط جهان بررسی کردند تا مشخص شود که کاربران به هنگام مواجهه با این صفحات چه عکس العملی نشان می دهند و نتایج نهایی تا چه اندازه می تواند قابل مقایسه باشد. هر یک از این 13 صفحه در شبکه اجتماعی فیس بوک مشخصه های ویژه ای را شامل شدند و روی هر یک از آنها اعلام شد که کارشناسان در حال بررسی این صفحات هستند.
در برخی موارد مشخص شد لایک های غیرواقعی به صورت گسترده در این صفحات منتشر می شوند و البته برخی صفحات هر چند روز یک بار این لایک ها را دریافت می کنند. شرایط به این صورت بوده است که صفحات مذکور در یک روز هزاران لایک را دریافت می کردند و روزهای دیگر خبری از مخاطبان نبود. اما دیگر صفحات تعداد کمتری لایک می گرفتند و در عین حال این لایک ها از سوی کاربران ارایه می شد، به صورت مستمر در طول روز کاربران به صفحه سر می زدند و محبوبیت آنها نزد کاربران جهانی کاملا مشروع و واقعی بود.
یکی از این صفحات اجتماعی که مربوط به یک شرکت بزرگ می شد تقریبا بیشتر لایک های خود را از طریق یک گروه از دوستان فیس بوکی دریافت می کرد و این در حالی بود که لایک کنندگان واقعی معمولا به صورت پراکنده سراغ صفحات می رفتند و وابسته به گروه خاصی نبودند. بررسی ها همچنین نشان داد لایک های غیرواقعی از جانب افرادی ایجاد می شود که سن بالایی دارند و جنسیت آنها مرد است. به عبارت دیگر صفحات غیرواقعی که برای ایجاد لایک های غیرواقعی به وجود می آید، مشخصات خود را با سن بالا و جنسیت مذکر اعلام می کنند.
این گروه تحقیقاتی متوجه شد که بسیاری از مزرعه های پرورش لایک های غیرواقعی این روزها تلاش می کنند کالای خود را به گونه ای ارایه دهند که کاملا واقعی و طبیعی به نظر برسد. این مساله موجب شده است تا فرایند خرید و نمایش لایک تقلبی می تواند در خارج از الگوریتم های تعریف شده برای تشخیص کلاهبرداری در شبکه های اجتماعی ارایه شود و امکان تشخیص آنها وجود نداشته باشد.